Pinksteren lijkt één van de kleinere christelijke feesten in onze cultuur, vergeleken met Kerst en Pasen – je krijgt helaas slechts één dagje vrij – maar is qua betekenis en reikwijdte niet te onderschatten. Het is het feest waarop alle christelijke kerken de uitstorting van de Heilige Geest vieren. Het oorspronkelijke verhaal kan je lezen in het boek ‘Handelingen van de apostelen’ (hoofdstuk 2) in de Bijbel. Vijftig dagen na Jezus’ opstanding uit de dood waren de apostelen samen in Jeruzalem en werden ze op bovennatuurlijke wijze vervuld met de Geest van God. Ze spraken in vreemde talen, en op wonderlijke manier kwamen op die dag 3000 toehoorders in één klap tot geloof: de christelijke kerk was ‘met een grote knal’ geboren! In deze eerste decennia borrelde de jonge kerk van leven: er gebeurden dagelijks wonderen en genezingen, er waren profetieën en visioenen, en de kerk groeide als kool, ondanks felle vervolgingen. Toch is dat vuur later in de geschiedenis van de kerk afgekoeld geraakt, en het geloof stolde vaak tot tradities, rituelen en routine. Maar het doofde nooit helemaal, en af en toe zien we het in de loop der eeuwen opflakkeren in allerlei bewegingen en groepen.

De moderne pinksterbeweging, die in 1906 in Los Angeles ontstond, wilde in ieder geval terugkeren naar deze krachtige, levendige oerkerk: zij gelooft dat al deze tekenen evengoed voor vandaag bedoeld zijn, en dat de Heilige Geest dezelfde gaven aan Gods kinderen wil geven. De apostel Paulus beschrijft negen zulke ‘gaven van de Geest’ (of: ‘charismata’) in 1 Korinthe 12:1-11.

De nadruk ligt in pinksterkerken alleszins op een lévend geloof, passie en enthousiasme. De Heilige Geest wordt vaak vergeleken met ‘wind’ die al het oude stof wegblaast en een ‘frisse wind’ laat waaien, maar ook met ‘vuur’ dat mensen in vuur en vlam doet staan. Als het evangelie ‘goed nieuws’ is, moét het je blij maken. “Waar de Geest van de Heer is, is vrijheid”, schrijft Paulus verder (2 Korinthe 3:17). Er wordt in de samenkomsten op zondag enthousiast gezongen, spontaan gebeden en uit de Bijbel gepredikt. Pinkstergelovigen hebben een allergie aan routine, holle tradities of ‘geloven op automatische piloot’. In de kerken wordt vanaf de basis gewerkt: iedereen (‘de leken’) krijgt maximaal ruimte om bij te dragen aan het gemeenschapsleven en zijn talenten in te zetten, of op zondag te getuigen wat ze met God beleefd hebben doorheen de week. Want het geloof in God doordesemt alle gebieden van je leven. En omdat je ‘de beste boodschap ter wereld’ niet voor jezelf kan houden, proberen ze op alle mogelijke manieren Jezus’ goede nieuws uit te dragen in deze maatschappij in woord en daad.

Paulus zegt ook: “De letter doodt, de Geest maakt levend” (2 Korinthe 3:6): hiermee bedoelt hij dat je duizend religieuze regeltjes kan maken, die toch geen leven voortbrengen. Maar God gaf Zijn Geest om Zijn wetten te schrijven ín de harten van mensen. Als een wet uit jezélf komt, doe je die uit overtuiging, met innerlijke motivatie, met plezier, uit liefde. Zonder de Heilige Geest kan religie dood zijn, en zelfs dood voortbrengen. De boodschap van Pinksteren is dat elke mens een nieuwe geboorte nodig heeft, een nieuw hart en een nieuwe geest: minder dan dat volstaat niet. Maar het geeft glans en kleur aan alles wat we doen.

De pinksterbeweging is dus ontstaan uit groepen mensen die dat nieuwe vuur weer in de kerken wilden brengen. Maar als een ‘beweging’ is ze niet in één hokje te vangen: er is niet één centraal gezag of instituut. Je kan ze zelfs niet beperken tot één kerk, want er zijn vele ‘charismatische bewegingen’ in katholieke en protestantse kerken. Kardinaal Suenens was bijv. de grote voortrekker en promotor van de katholieke charismatische vernieuwing in België. Wereldwijd is de pinksterbeweging eigenlijk de sterkst groeiende beweging ooit: op 100 jaar groeide ze tot ongeveer 585 miljoen aanhangers (± 30% van de christenheid; cijfers van Pew Forum). Zeker in Afrika en Zuid-Amerika groeit ze op soms spectaculaire manier, maar ook in Azië: de kerk met het grootste ledenaantal ter wereld in de geschiedenis, is een pinksterkerk (Seoul, Zuid-Korea: 800.000 leden, in 1958 gestart met 5 mensen)! In Europa is de groei niet zo spectaculair, hoewel er in vele hoofdsteden kerken zijn met 10.000 leden of meer. De grootste pinksterkerk in België is een Congolese kerk in Molenbeek, met 2200 actieve leden. In gans België heb je ongeveer 800 kerken waarvan 350 in Brussel, 250 in Vlaanderen en 200 in Wallonië. Het Verbond van Vlaamse Pinkstergemeenten (VVP, opgericht in 1993) overkoepelt 80 kerken in Vlaanderen en Brussel.

door Ignace Demaerel.